Spis treści:
- Co niszczy drewno w domu?
- Dlaczego drewno sinieje? Jak pozbyć się sinizny?
- Duże ubytki w drewnie – przyczyny i sposób wypełnienia
- Renowacja drewna: samodzielnie czy z pomocą fachowców?
Co niszczy drewno w domu?
Wielu z nas ma w domu coś drewnianego – stół, szafę, parapety, podłogę czy komodę po dziadkach. Drewno jest powszechnie dostępnym materiałem o cennych właściwościach wytwórczych. Jest trwałe, długowieczne, bardzo estetyczne właściwie po dowolnej formie obróbki. Nawet jego naturalne mankamenty: sęki, drobne spękania, niejednolita kolorystyka i przebarwienia pojawiające się często na tym samym gatunku, traktowane są jak walory dekoracyjne.
Jednak drewno podobnie do innych materiałów naturalnych narażone jest na niszczenie zwłaszcza wtedy, gdy nie zostało odpowiednio zabezpieczone. Co niszczy drewno w domu? Jak rozpoznać pierwsze oznaki tego, że z materiałem dzieje się coś niedobrego?
Drewno, mimo swej niekwestionowanej trwałości, nie jest niezniszczalne – jego odporność na różne niekorzystne czynniki zewnętrzne ma swoje granice. Największym wrogiem tego materiału jest oczywiście wilgoć, która potrafi doprowadzić do napęcznienia struktur i zapoczątkować procesy gnicia. Czasem wystarczy krótki kontakt z wodą, by pojawiły się pierwsze oznaki uszkodzeń. Co więcej, wilgoć to również główna przyczyna sinizny, czyli charakterystycznych, nieestetycznych niebiesko-szarych przebarwień. Kolejnym destrukcyjnym dla drewna czynnikiem pozostaje promieniowanie UV, które powoduje blaknięcie powierzchni zewnętrznej i osłabienie struktur wewnętrznych. Promienie słoneczne stopniowo rozkładają ligninę, a więc substancję odpowiedzialną za trwałość materiału. Efekt? Zwiększona kruchość drewna oraz wyższa podatność na uszkodzenia.
Kolejnym zagrożeniem są szkodniki. Spośród najpopularniejszych z nich należy wymienić korniki i grzyby. Dość powiedzieć, iż w sprzyjających dla nich warunkach potrafią doszczętnie zniszczyć drewnianą powierzchnię w zaledwie kilka miesięcy. Co gorsze, ich obecność zwykle jest dość trudna do zauważenia. Zaniepokoić powinny nas już pierwsze drobne otwory lub sypiący się z nich drewniany pyłek.
Przeczytaj również: Wyczyść i odnów drewniany płot po zimie. Ekspert radzi, jak to zrobić, aby nie musieć powtarzać tego co sezon
Dlaczego drewno sinieje? Jak pozbyć się sinizny?
Sinizna to efekt działania rozmaitych gatunków grzybów rozwijających się w wilgotnym drewnie. Najczęściej spotyka się zmiany wywoływane przez gatunki z rodzaju Ophiostoma. Sinizna nie zawsze przyjmuje identyczną postać, są różne rodzaje tego defektu: sinizna odkryta i ukryta, surowcowa i tarcicowa, płytka i głęboka. Powyższa kategoryzacja zależy od sposobu, miejsca i czasu powstawania zmian.
Dlaczego drewno sinieje? Jak pozbyć się sinizny? Głównymi czynnikami, które powodują pojawienie się nieestetycznych przebarwień w odcieniu niebieskosrebrzystym, a niekiedy nawet zielonoczarnym, są temperatura oraz wilgotność. Najszybciej grzyby rozwijają się i zajmują powierzchnię drewna przy wilgotności przewyższającej 30% aż do 80%. Zakres temperatury jest równie szeroki, optymalne warunki dla grzybów zaczynają się już przy 2°C i utrzymują do 25°C. Problem narasta, gdy na drewno atakują gatunki potrafiące przejść w tryb przetrwania i bytujące na nim nawet przy ujemnych wartościach. Zarodniki grzybów przenosi zwykle wiatr lub deszcz, a niekiedy również owady. Wszystkie te czynniki sprawiają, że w naszym klimacie rozwój sinizny jest możliwy przede wszystkim wiosną oraz latem.
Grzyby odpowiedzialne za powstawanie sinizny nie niszczą struktury drewna (za wyjątkiem tych gatunków, które rozkładając celulozę, atakują warstwę błony komórkowej jak np. Pullularia pullulans). Jednak sprawiają one, że ten piękny materiał w niedługim czasie traci część walorów estetycznych.
Wystąpienie sinych plam to znak, że drewno było źle magazynowane i nie zostało poddane odpowiedniej konserwacji. Aby się ich pozbyć, przede wszystkim należy działać szybko. Sposób działania uzależniony jest od tego, czy drewno zostało zarażone sinizną powierzchniową, czy też zmiany "wżarły się" w głębsze warstwy surowca. Może okazać się, że samo zdjęcie wierzchniej warstwy materiału za pomocą maszyn strugających oraz narzędzi do szlifowania nie pomoże, wówczas konieczne będzie sięgnięcie po chemię.
Usuwanie sinizny powierzchniowej z drewna wymaga dokładnego przeszlifowania. Fot. antifriz83/123rf.com
Cały proces usuwania sinizny z drewna powinien przebiegać w tej oto kolejności:
- Najpierw należy osuszyć drewno. Zapobiegnie to dalszemu rozwojowi grzybów.
- Kolejny krok to przeszlifowanie powierzchni, które pozwala skutecznie usunąć zainfekowaną warstwę.
- Ostatnim etapem jest zastosowanie preparatu przeciwgrzybiczego i impregnatu chroniącego przed wilgocią.
- Jeżeli sinizna "wżarła się" w głębsze warstwy drewna, wybielenie go odpowiednimi środkami chemicznymi może okazać się niezbędne. Wykorzystuje się do tego preparaty zawierające substancje wybielające oraz produkty, mające działanie zobojętniające. Dzięki ich zastosowaniu nawet mocno zsiniałe drewno ma szansę odzyskać swoją piękną naturalną barwę. Zalecamy ostrożne stosowanie produktów chemicznych o działaniu bielącym, ponieważ użyte niewłaściwie, niezgodnie z wytycznymi producenta mogą doprowadzić do poważniejszych uszkodzeń struktury drewna, a tym samym przechylić szalę z defektów wyłącznie estetycznych na pogorszenie jego parametrów użytkowych.
Duże ubytki w drewnie – przyczyny i sposób wypełnienia
Duże ubytki w drewnie powstają na skutek wieloletniego użytkowania, działania szkodników, wilgoci lub uszkodzeń mechanicznych. Ich naprawa zależy przede wszystkim od głębokości i rozległości powstałych uszkodzeń. W przypadku niewielkich rys i drobnych wgłębień wystarczające będzie użycie szpachli do drewna, która skutecznie wypełni powierzchnię i pozwoli na jej wygładzenie. Po wyschnięciu takiej masy drewno można przeszlifować i pomalować, przywracając mu estetyczny wygląd.
Blat z drewna egzotycznego w trakcie renowacji i po zakończeniu pracy. Fot. Alicja Rabiko-Woźniak/deccoria.pl
Głębsze ubytki wymagają bardziej zaawansowanych metod naprawczych. Do ich wypełnienia stosuje się specjalne masy takie, jak kit stolarski lub dwuskładnikowe wypełniacze epoksydowe. Te drugie cechują się wysoką trwałością i odpornością na ewentualne uszkodzenia wtórne. W przypadku bardzo dużych ubytków najlepiej wkleić w powstałą szczelinę nowy kawałek drewna. Powinien być starannie dopasowany do kształtu uszkodzenia. Jeśli to niemożliwe, pozostałe przestrzenie warto wypełnić kitem w odpowiednim kolorze. Po przyklejeniu i wyszlifowaniu miejsca naprawy drewno można ponownie zabezpieczyć lakierem lub specjalnym olejem, co z jednej strony poprawi jego wygląd, z drugiej zaś zwiększy trwałość i odporność na kolejne uszkodzenia.
Renowacja drewna: samodzielnie czy z pomocą fachowców?
Większość drobnych uszkodzeń możemy naprawić samodzielnie i bez konieczności angażowania specjalistów. Dotyczy to zwłaszcza renowacji starych mebli czy drewnianej podłogi, ponieważ w tych przypadkach niezbędne są podstawowe narzędzia oraz środki łatwo dostępne w sklepach budowlanych. Nie są potrzebne specjalistyczne umiejętności, a proste filmy instruktażowe znajdziesz na rozmaitych kanałach branżowych w sieci lub w artykułach tematycznych.
Jeśli jednak drewno jest poważnie uszkodzone przez wilgoć, pleśń, owady lub posiada naprawdę duże ubytki wymagające wstawienia nowych elementów, lepiej skorzystaj z pomocy fachowca. Stolarze dysponują nie tylko odpowiednimi, bardziej specjalistycznymi narzędziami oraz maszynami, które usprawniają kolejno wszystkie etapy niezbędnych prac, lecz także dobiorą najlepszą technikę naprawy, która pozwoli szybko i skutecznie usunąć uszkodzenie bez ryzyka głębszego naruszenia struktury drewna i pogorszenia jego parametrów wytrzymałościowych.
Renowacja drewna nie musi być skomplikowana: istnieje wiele prostych metod pozwalających przywrócić materiałom nadszarpniętym zębem czasu ich dawny blask. Jednak kluczem do sukcesu pozostaje regularna konserwacja, wykonywana krok po kroku zgodnie z wytycznymi, a także głęboka impregnacja drewna oraz stosowanie przeznaczonych do tego preparatów ochronnych.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Jak zlikwidować szpary i szczeliny w parkiecie oraz drewnie? Prosty sposób, bez wzywania fachowca
Jak usunąć plamy z drewna i drewnianej podłogi? Poznaj niezawodne domowe sposoby
Jakie drewno na dach wybrać – sprawdź klasę i wilgotność. Jak obliczyć, ile potrzeba drewna na dach?