Spis treści:
- Nasionnica trześniówka – groźna muchówka w sadach czereśniowych
- Kiedy robić oprysk na czereśnie, żeby nie było robaków?
- Czym pryskać czereśnie na robaki?
- Jak uchronić czereśnie przed robakami? Profilaktyka i działania wspomagające
Nasionnica trześniówka – groźna muchówka w sadach czereśniowych
Rhagoletis cerasi, czyli nasionnica trześniówka, należy do rodziny nasionnicowatych i uchodzi za najpowszechniejszego oraz najgroźniejszego szkodnika czereśni w Polsce. Żerujące larwy prowadzą do robaczywienia owoców, a ich obecność jest trudna do wykrycia aż do momentu zbioru lub spożycia.
Cykl rozwojowy
Szkodnik ten wytwarza jedno pokolenie w roku. Zimuje w postaci poczwarek w glebie, na głębokości około 3–5 cm. Gdy wiosną temperatura gruntu wzrasta powyżej 13°C, następuje masowy wylot muchówek dorosłych – zwykle między połową maja a połową czerwca. Loty mogą trwać nawet do początku lipca.
Samice składają jaja pojedynczo w miąższu owoców czereśni, najczęściej w najbardziej wybarwionych miejscach. Każda z nich jest w stanie złożyć około 30 jaj. Po upływie około 7–10 dni wylęgają się larwy, które żerują przez kolejne 2–4 tygodnie, drążąc tunele wewnątrz owocu i zanieczyszczając go odchodami. Po zakończeniu żerowania larwy opuszczają owoc i zakopują się w glebie, gdzie formują poczwarki, zimując do kolejnego sezonu.
Przeczytaj również: Czereśnie bez pryskania i robaków. Te odmiany gwarantują urodzaj na drzewach
Objawy żerowania – jak i kiedy żeruje nasionnica trześniówka?
Zainfekowane czereśnie najczęściej nie wykazują wyraźnych oznak uszkodzeń zewnętrznych. Można zaobserwować jedynie drobne wgłębienie w miejscu złożenia jaja. Z czasem owoce mogą stawać się miękkie i opadać z drzewa. Larwy wewnątrz owocu prowadzą do jego gnicia i całkowitej utraty przydatności do spożycia oraz sprzedaży.
Straty spowodowane działalnością nasionnicy trześniówki mogą sięgać nawet 100 proc. w przypadku odmian późnych. Wiśnie i czereśnie wczesnych odmian są mniej narażone na uszkodzenia, ponieważ ich okres owocowania wyprzedza aktywność muchówek.
Straty spowodowane działalnością nasionnicy trześniówki mogą sięgać nawet 100 proc. w przypadku odmian późnych czereśni. Fot. gatairis/123RF.com
Kiedy robić oprysk na czereśnie, żeby nie było robaków?
Skuteczność ochrony roślin zależy w dużej mierze od precyzyjnego określenia terminu wylotu dorosłych muchówek. Oprysk wykonany zbyt wcześnie jest nieskuteczny, natomiast zastosowany zbyt późno nie zatrzyma składania jaj do owoców.
Do określenia terminu wylotu muchówek wykorzystuje się żółte tablice lepowe, zawieszane na drzewach na wysokości około 1,5–2 metrów, najlepiej w obrębie korony. Monitoring należy rozpocząć w drugiej połowie maja, a tablice kontrolować co 2–3 dni.
Za próg zagrożenia przyjmuje się obecność dwóch muchówek na jednej tablicy. Wówczas, po upływie 2–3 dni, należy przeprowadzić pierwszy zabieg ochronny. W przypadku utrzymującej się obecności owadów, oprysk należy powtórzyć po 7–10 dniach.
Czym pryskać czereśnie na robaki?
Aktualnie w Polsce zarejestrowane są trzy substancje czynne zalecane do zwalczania nasionnicy trześniówki:
- Acetamipryd – insektycyd o działaniu systemicznym, stosowany jednorazowo w sezonie. Zalecany do zwalczania szkodników ssących i gryzących.
- Deltametryna – środek kontaktowy, skuteczny również na innych szkodników, można stosować dwukrotnie w sezonie.
- Spirotetramat – środek systemiczny, przenikający w głąb rośliny, skuteczny wobec wielu gatunków szkodników.
Należy pamiętać, że liczba zastosowań środków ochrony roślin w sezonie jest ograniczona, a każdorazowe użycie musi być zgodne z etykietą produktu. W miarę możliwości warto łączyć zabiegi przeciwko nasionnicy z opryskami przeciwko innym szkodnikom, np. mszycom.
Przeczytaj również: Duże i zdrowe owoce czereśni. Sposoby sadowników na dorodne plony
Test: Czy nasionnica trześniówka już żeruje?
Przed wykonaniem oprysku warto upewnić się, że wylot muchówek już nastąpił. Poniższy test może być pomocny w szybkiej ocenie sytuacji:
1. Czy na żółtych tablicach lepowych zauważono obecność muchówek? Tak – oznacza początek aktywności.
2. Czy temperatura gleby przekroczyła 13°C? Tak – to warunek konieczny do wylotu owadów dorosłych.
3. Czy owoce zaczynają się wybarwiać? Tak – oznacza, że samice mogą wkrótce rozpocząć składanie jaj.
Jeśli odpowiedź na wszystkie trzy pytania brzmi „tak”, należy niezwłocznie rozpocząć działania ochronne. Warto również rozważyć zastosowanie metod wspomagających, takich jak przekopywanie gleby, agrowłóknina czy dobór mniej podatnych odmian.
Wczesne odmiany czereśni dojrzewają, zanim wystąpi wylot muchówek. Fot. Antonio Fernandez-Jardón Sanchez/123RF.com
Jak uchronić czereśnie przed robakami? Profilaktyka i działania wspomagające
Poza chemiczną ochroną warto stosować również metody profilaktyczne, które ograniczają populację szkodnika w kolejnych sezonach.
1. Zabezpieczenie gleby
Podczas okresu wylęgu larw z owoców (lipiec) oraz przed przepoczwarczeniem (sierpień), warto rozłożyć pod koroną drzew agrowłókninę lub folię, która uniemożliwi larwom dostanie się do gleby.
2. Przekopywanie gleby
Po zakończeniu zbiorów można delikatnie spulchnić glebę na głębokość około 5 cm, dzięki czemu poczwarki zostaną wyniesione na powierzchnię i będą bardziej narażone na działania środowiska oraz drapieżników (np. ptaków).
3. Usuwanie opadłych owoców
Opadłe owoce mogą zawierać larwy. Ich systematyczne usuwanie i niszczenie zmniejsza liczbę osobników w kolejnym sezonie.
4. Wybór odmian mniej podatnych
Wczesne odmiany czereśni, takie jak 'Rivan'. 'Majówka' czy 'Miodówka', dojrzewają wcześniej, niż następuje masowy wylot muchówek, dzięki czemu są w mniejszym stopniu porażane przez szkodnika. W przypadku upraw ekologicznych wybór tych odmian jest szczególnie zalecany.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj także:
Zanim posadzisz pomidory, pokrusz i zmieszaj z glebą. Odżywczy nawóz na mocne sadzonki i dużo owoców
Jak sadzić pory, żeby były duże? Pielęgnacja pora po posadzeniu
Siew ogórków gruntowych na rozsadę. Zanim wsadzisz do ziemi, zrób test nasion