Spis treści:
Co to jest nasionnica trześniówka?
Nasionnica trześniówka (Rhagoletis cerasi) to niewielka muchówka. Dorosły osobnik mierzy około 4–5 mm długości i wyróżnia się charakterystycznym wyglądem. Posiada przezroczyste skrzydła z czarnymi pasami, czarny tułów oraz żółtą tarczkę między skrzydłami. Głowa owada ma barwę żółtą, a odwłok jest czarny.
Cykl życiowy nasionnicy trześniówki obejmuje tylko jedno pokolenie w ciągu roku. Dorosłe osobniki pojawiają się wiosną, gdy temperatura gleby wzrośnie do 12–14°C, zwykle na przełomie maja i czerwca. Samice, po kopulacji i około 7-dniowym okresie dojrzewania, składają jaja pojedynczo pod skórką dojrzewających owoców.
Larwy nasionnicy trześniówki to białawe, beznogie robaki, które mogą dorastać do 6 mm. Wylęgają się po około 10 dniach od złożenia jaj i żerują w miąższu owocu przez 2–3 tygodnie. Po zakończeniu żerowania opuszczają owoc, spadają na ziemię i zagrzebują się w glebie, gdzie przepoczwarczają się i pozostają do następnego sezonu.
Jak rozpoznać obecność nasionnicy trześniówki?
Zaatakowane owoce początkowo nie wykazują zewnętrznych oznak uszkodzenia. W miejscu złożenia jaja przez samicę może pojawić się delikatne wklęśnięcie, które jest jednak praktycznie niezauważalne. Dopiero po wylęgu larw i rozpoczęciu ich żerowania można zaobserwować:
- miękkie, zapadnięte miejsca na skórce owoców;
- brązowienie i gnicie miąższu wokół pestki;
- obecność jasnych, białawych larw wewnątrz owocu;
- przedwczesne opadanie zaatakowanych owoców;
- ciemne odchody i wydzieliny larw w miąższu.
Dorosłe osobniki pojawiają się już wiosną. Fot. Tomasz Klejdysz/CanvaPro
Warto pamiętać, że robaczywe owoce nie są oznaką produkcji ekologicznej, jak błędnie się czasem uważa. Wręcz przeciwnie – zaatakowane owoce mogą stanowić zagrożenie zdrowotne ze względu na możliwość rozwoju pleśni produkujących mykotoksyny, które są substancjami o działaniu toksycznym, a nawet kancerogennym.
Przeczytaj również: Pielęgnacja borówki amerykańskiej w trakcie kwitnienia. Podlewanie, nawożenie i ściółkowanie
Jak zwalczać nasionnicę trześniówkę – opryski i profilaktyka
Skuteczna walka z nasionnicą trześniówką wymaga kompleksowego podejścia, które łączy monitoring oraz metody chemiczne, biologiczne i agrotechniczne. Działania należy podjąć jeszcze przed pojawieniem się szkodnika, aby zapobiec złożeniu jaj na owocach.
- Monitoring - podstawa skutecznego zwalczania
Podstawą skutecznej ochrony jest prawidłowy monitoring występowania szkodnika.
- Od końca maja zawieś w sadzie żółte pułapki lepowe, które będą wabiły dorosłe muchówki kolorem.
- Lepszym rozwiązaniem są pułapki feromonowe, które dodatkowo przyciągają owady zapachem.
- Sprawdzaj pułapki minimum dwa razy w tygodniu, identyfikując i licząc odłowione owady.
- Próg zagrożenia to średnio 2 muchy odłowione na 1 pułapkę.
Powszechnie używanym wskaźnikiem fenologicznym jest kwitnienie robinii akacjowej, które często zbiega się z okresem lotu nasionnicy. Pamiętaj jednak, że w ostatnich latach, ze względu na zmiany klimatyczne, ten wskaźnik może być niedokładny – zawsze lepiej polegać na odłowach z pułapek.
- Opryski przeciwko nasionnicy trześniówce
Zabiegi chemiczne wykonuje się po stwierdzeniu obecności szkodnika na pułapkach. Pierwszy zabieg wykonujemy 5–7 dni po rozpoczęciu regularnego odłowu much, co zwykle przypada na okres, gdy owoce zaczynają zmieniać kolor na żółty.
Wykonuj opryski przeciwko nasionnicy trześniówce. Fot. Yomka/CanvaPro
Przy silnej presji szkodnika jeden zabieg ochronny może być niewystarczający. Kolejne zabiegi wykonuje się, gdy na pułapkach ponownie odławia się średnio 2 muchy na pułapkę. W zależności od przebiegu pogody i intensywności lotu muchówek może być konieczne wykonanie od 2 do 4 zabiegów.
Do zwalczania nasionnicy trześniówki stosuj preparaty zalecane przez specjalistów z centrum ogrodniczego, ponieważ lista środków dopuszczonych do stosowania zmienia się co roku. Pamiętaj o przestrzeganiu okresów karencji, czyli czasu, który musi upłynąć od zabiegu do zbioru owoców.
- Profilaktyka i metody niechemiczne
Wśród czynników naturalnie ograniczających liczebność nasionnicy wymienia się chłody i deszcze w okresie lotu much oraz suszę, która utrudnia larwom migrację pod powierzchnię gleby. Jednak nie można na nich polegać jako na jedynych metodach ochrony.
Skuteczne metody profilaktyczne i niechemiczne to:
- systematyczne zbieranie i niszczenie porażonych owoców, które opadły na ziemię;
- płytkie spulchnianie gleby pod drzewami jesienią i wczesną wiosną, co niszczy zimujące poczwarki;
- stosowanie siatek ochronnych na drzewach, które uniemożliwiają samicom składanie jaj;
- uprawa odmian wczesnych czereśni, które dojrzewają przed masowym pojawieniem się szkodnika;
- wprowadzanie do sadu naturalnych wrogów, takich jak pasożytnicze błonkówki;
- stosowanie preparatów zawierających nicienie owadobójcze, które atakują zimujące poczwarki.
Pamiętaj, że robaczywe owoce nie powinny być spożywane ani przetwarzane.
Źródło: Deccoria.pl
Przeczytaj również:
Czy klej entomologiczny niszczy korę drzew? Ogrodnik rozwiewa wątpliwości
Atakuje tuje, jałowce i cyprysiki. Dumek jałowcowy – jak rozpoznać i walczyć z groźnym szkodnikiem?
Wymieszaj z wodą i podlej truskawki. Zbierzesz pełne kosze dużych i smacznych owoców